نگاهی به بیانات رهبر عزیز انقلاب : پرخسارت ترین تنبلی ها؛ تنبلی در خواندن کتاب+

پرخسارت ترین تنبلی ها؛ تنبلی در خواندن کتاب

   +  بدترین و پرخسارت ترین تنبلی ها

برای یک ملت، خسارتی بزرگ است که افراد آن با کتاب سر و کار نداشته باشند و برای یک فرد، توفیق عظیمی است که با کتاب مأنوس و همواره در حال بهره گیری از آن - یعنی آموختن چیزهای تازه - باشد.(20)

به گمان من یکی از بدترین و پرخسارت ترین تنبلی ها، تنبلی در خواندن کتاب است. هرچه هم انسان به این تنبلی میدان بدهد، بیشتر می شود.(21)

+  نارضایتی از سهم کم کتاب بین ملت

ما در کشورمان، در جامعه خودمان، از واقعیتی که در این زمینه وجود دارد، راضی نیستیم. بله، درست است؛ امروز حجم کتابهایی که تولید می شود، با گذشته خیلی تفاوت کرده است، گاهی چند برابر کتاب منتشر می شود یا تیراژ کتابها بالا می رود، لیکن این کافی نیست، این ها برای کشور ما خیلی کم است. باید جوری بشود که در سبد کالای مصرفی خانواده ها، کتاب یک سهم قابل قبولی پیدا کند و کتاب را بخرند برای خواندن، نه برای تزئین اتاق کتابخانه و نشان دادن به این و آن.(22)

+  کتاب خوانی؛ واجب دینی، وظیفه ملی

مردم ما با کتاب، بیش از آنچه امروز انس دارند، باید انس بگیرند. کتاب خوانی چیزی است که برای یک ملت فریضه است؛ واجب و لازم است. مردمی که اهل کتاب خواندن باشند، از لحاظ معلومات و ذکاوت و هوشیاری، تفاوت می کنند با مردمی که با کتاب و مطبوعات انس نداشته باشند.(23) امروز کتاب خوانی و علم آموزی نه تنها یک وظیفه ملی، که یک واجب دینی است.(24)

+  تماشای 20 دقیقه ای تبلیغات، اما کتاب!!

من جوانان بسیاری را دیده ام، حالا افراد مسن که جای خود دارد که حتی مطالعه کتاب رمان را هم میل ندارند! کتاب رمان را یک هفت هشت ده صفحه می خوانند و می گویند حوصله نداریم؛ در حالی که حاضرند بیست دقیقه یا نیم ساعت بنشینند و تبلیغات تلویزیون را که قبل از شروع فیلم سینمایی پخش می شود، تماشا کنند! حاضر نیستند در این بیست دقیقه، حتی همان کتاب رمان را بخوانند، حالا نمی گوییم کتاب اجتماعی، کتاب سیاسی یا کتاب علمی، این ناشی از چیست؟ ناشی از عدم اعتیاد به کتاب است. مردم میل به کتاب خوانی ندارند. برای این باید فکری بکنید.(25)

+  خواندن صدها جلد کتاب در همین 10دقیقه ها

چقدر کتاب ها را در همین نیم ساعت ها می شود خواند! بنده دوره های بیست جلدی و بیست و چند جلدی کتاب را در همین فاصله های ده دقیقه، بیست دقیقه و یک ربع ساعته خوانده ام. پشت این کتاب ها را هم یادداشت می کنم که معلوم باشد. شاید صدها جلد کتاب را همین طور در این فاصله های کوتاه ده دقیقه ای خوانده ام. بسیاری از افراد را هم می شناسم که این گونه اند.(26)

+  ناچیزی تبلیغ کتاب و تبلیغ زیاد...!!

ما امروز می بینیم برای کالاهای کم اهمیت که تأثیری هم در زندگی انسانها ندارند، صاحبانش تبلیغات رنگینِ عجیب و غریبی را متصدی می شوند، مباشر می شوند؛ دستگاه های ارتباط جمعی، مطبوعات، صدا و سیما آن ها را پخش می کنند؛ در حالی که آن محصولات هیچ ضرورتی ندارند، هیچ لزومی ندارند، یک چیز اضافی در زندگی هستند؛ گاهی بودنشان مفید است، گاهی بودنشان حتّی مفید هم نیست؛ شاید مضر هم هست. محصولی با عظمت کتاب، با ارزش کتاب، درخور این است که تبلیغ بشود، تشویق بشوند کسانی که می توانند کتاب را بخوانند، این را ما باید به صورت عادت در بیاوریم.(27)

+  لزوم اهمیت به خرید کتاب

باید پدرها و مادرها، بچه ها را از اوّل با کتاب محشور و مأنوس کنند، حتّی بچه های کوچک باید با کتاب اُنس پیدا کنند. باید خریدِ کتاب، یکی از مخارج اصلی خانواده محسوب شود. مردم باید بیش از خریدن بعضی از وسایل تزییناتی و تجمّلاتی - مثل این لوسترها، میزهای گوناگون، مبلهای مختلف و پرده و... - به کتاب اهمیّت بدهند. اوّل کتاب را مثل نان و خوراکی و وسایل معیشتیِ لازم بخرند، بعد که این تأمین شد، به زواید بپردازند. خلاصه باید با کتاب اُنس پیدا کنند. در غیر این صورت، جامعه ایرانی به هدف و آرزویی که دارد - که حقّ او هم هست - نخواهد رسید.(28)

+  تلاش برای رایج شدن سنت کتابخوانی

کتاب خوانی باید یک سیره و سنّت رایج بین مردم ما بشود، کتاب بخوانند و به فرزندانشان هم یاد بدهند، خانمها در خانه کتاب بخوانند و معلومات بیندوزند. البته در کنار این مسائل، باید به فکر باشیم و دغدغه نوع کتابهایی که تولید می شود نیز در ما باشد. باید کتابِ خوب تولید شود. کتاب یک غذا است؛ یک غذای روح است؛ یک نوشیدنی روح است و چنان چه مقوّی باشد، روح را تقویت می کند. ما که سفارش می کنیم از این نوشیدنی بخورید، نوع نوشیدنی را معیّن نکرده ایم.(29)

+  وظیفه دستگاههای مسؤول

کتاب خوانی باید در جامعه  ترویج شود و این کار بر عهده همه دستگاه هایی است که در این زمینه مسؤولند؛ از مدارس ابتدایی بگیرید - که برنامه هایی باید باشد که کودکان ما را از اوان کودکی به خواندن کتاب عادت بدهد؛ خواندن با تدبر، خواندن با تحقیق و تأمل - تا دستگاه های ارتباط جمعی، تا صدا و سیما، تا وسائل تبلیغاتی گوناگون.(30)

+  تحقق بخش عمده ای از وظایف فرهنگی دولت!

من فکر می کنم اگر بتوانیم فرهنگ کتاب خوانی را در کشور رایج کنیم و در کنار آن، تولید کتاب را هم خوب گسترش دهیم، بخش عمده ای از وظایف فرهنگی دولت جمهوری اسلامی، بدین وسیله انجام خواهد گرفت.(31)

+  لزوم تولید کتاب خوب در عرصه های فکری مختلف

ما در زمینه کتاب، چند تکلیف مهم بر عهده داریم؛ یک تکلیف این است که در عرصه های فکری مختلف، کتاب تولید کنیم؛ آن هم کتاب خوب. چنین تکلیفی نه فقط بر عهده مسؤولان کشور است، بلکه کل کشور و طبقه اهل فرهنگ، چنین تکلیفی دارند.(32)

+  توجه به نیازهای جامعه در تولید کتاب

تولیدکنندگان کتاب هم بایستی به این معنا توجه کنند. در تولید کتاب - چه تولید به معنای ایجاد کتاب، چه تولید به معنای ترجمه کتاب، چه تولید به معنای نشر کتاب و در اختیار این و آن قرار دادن - به نیازها و خلأهای جامعه نگاه کنند، خلأهای فکری را، نیازهای فکری را بشناسند، انتخاب کنند، سراغ آن ها بروند. ما می بینیم در مجموعه کتاب و بازار کتاب، گاهی اوقات هدایتهای همراه با انحراف را دنبال می کنند؛ به خصوص سراغ مسائلی می روند که برای ذهنیت جامعه، برای ذهنیت کشور، چه از لحاظ جنبه های اخلاقی، چه از لحاظ جنبه های دینی و اعتقادی، چه از لحاظ جنبه های سیاسی، زیان بخش است. انسان به وضوح مشاهده می کند که در بازار کتاب، در مجموعه کتاب، دستهایی فعالند، یک چیزهایی را وارد کنند، ترجمه هایی را به وجود بیاورند؛ با مقاصد سیاسی؛ ظاهرش هم فرهنگی است، اما باطنش سیاسی است.(33)

+  اجتناب از ورود هر کتاب در بازار کتاب خوانی

لزوماً هر کتابی مفید نیست و هر کتابی غیرمضر نیست. بعضی کتابها مضر است. مجموعه ای که متصدی امر کتاب است، نمی تواند با اتکاء به این فکر که ما آزاد می گذاریم، خودشان انتخاب کنند، هر کتاب مضری را وارد بازار کتاب خوانی کند - همچنان که داروهای مسموم را، داروهای خطرناک را، داروهای مخدر را متصدیان امور این داروها آسان و بی قید در اختیار همه نمی گذارند؛ از دسترس دور نگه می دارند، گاهی هشدار می دهند - این یک خوراک معنوی است. اگر فاسد بود، اگر مسموم بود، اگر مضر بود، ما به عنوان ناشر، به عنوان کتابدار، به عنوان کتابخانه دار، به عنوان متصدی پخش - به هر عنوانی که با کتاب ارتباط دارد - حق نداریم این را در اختیار افرادی قرار بدهیم که آگاه نیستند، ملتفت نیستند که این در فقه اسلام، یک فصل مخصوص به خود دارد. پس باید مراقبت کرد. باید کتاب خوب را، کتاب سالم را در اختیار گذاشت. بیشتر هم باید توجه کرد به این که آن کتاب بتواند هم پرورش فکری بدهد، هم راه درست را در اختیار بگذارد.(34)

+  جایزنبودن بی مبالاتی در تولید کتاب

ما در زمینه تولید و چاپ و نشر کتاب، (نباید) بی مبالاتی کنیم. بی مبالاتی جایز نیست. من به آقایان مسؤولان مسائل فرهنگی هم دائماً این نکته را گفته ام و باز هم می گویم که ما بایستی بدانیم یک دولت، همچنان که نسبت به بسیاری از امور مردم مسؤول است - کلکم مسؤول عن رعیته - مسؤول وضع معیشتشان، وضع اقتصادشان، وضع سیاستشان، وضع فرهنگشان، وضع تحصیلاتشان، وضع بهداشتشان، مسؤول وضع ذهنشان هم هست، یعنی اگر دیدیم فرضاً در جامعه ما کتابی هست که هنرش فقط این است که احساسات جنسی را در جوانان تحریک کند، این مضرّ است، این را نمی شود به عنوان این که یک فرآورده فرهنگی است، آزاد بگذاریم که هر که خواست، تولید و عرضه کند، نه، این بحثِ خواست نیست، مثل مواد مخدّر است. البته ما نمی خواهیم به مردم بگوییم شما حتماً این کتاب را بخوانید، آن کتاب را نخوانید، نه. انواع سلایق، انواع فکرها، انواع ذهنها، انواع استعدادها باید در مقابل خودشان میدان بازی داشته باشند، برای این که آنچه را می خواهند، بتوانند انتخاب کنند، اما آن چیزی که گمراه کننده و فاسدکننده است، ما نباید اجازه بدهیم وارد میدان شود، این وظیفه ما است، وظیفه دولت است، وظیفه وزارت ارشاد است.

البته مطلبی که در مورد تحریک احساسات جنسی گفتم، فقط یک مثال است، در زمینه های سیاسی هم همین طور است.(35)